بسم الله الرحمن الرحیم
اول این روایت نورانی علوی ( علیه السلام ) را بخوانین تا عرض کنم :
... یا کمیل اَلْمُؤمِنُ مِرآ‌‌ةُ الْمُؤمِنِ لأنّه یتأمَّلَهُ و یَسُدُ فاقَتَهُ و یُجَمِّلُ حالَتَهُ ... 1
ای کمیل مؤمن آینه مؤمن است چرا که رأی و نظر او را محکم می کند و نیازش را بر آورده ، حالات او را زیبا می سازد .
این فرمایش امیر المؤمنین (ع) در میان ما خیلی مشهور شده اما کمتر به ظرافت به کار رفته در این تعبیر دقت کرده ایم . سه تا از دلائل این تشابه را آن حضرت در روایتی که خوندین بیان فرمودند و البته هر کدام از این سه دلیل خودشون نکات ظریفی دارند که ممکنه ظرایف بیشتری از آنها هم با کمی تفکر کشف بشن . من فکر می کنم این بیان حضرت امیر (ع) مثل تمام فرمایشات قرآن و عترت طاهره (ع) باید زیر بنای رفتار اخلاقی و اجتماعی ما بشه و هر کدام از ما خودمون را بر اساس آن تربیت کنیم .
وقتی مطلب راز حکایت آینه رو نوشتم در میان رد پاهای مهربانی شما دوستان اثری از صاد عزیز بود که از من سؤالی داشت و من به ایشون وعده کرده بودم تا جواب سؤالشون را در یک پست مسقل بدم ( می توانید با کلیک کردن روی اسمشون سؤالشون را ببینید ) و الان هم از او به خاطر این همه تأخیر در عمل به وعده ام عذر خواهی می کنم .
بعضی از نکاتی که درباره کلام حضرت مولا (ع) به ذهن من رسیده اینهاست :
1- اطمینان بخشی : وقتی شما می خواهید به آینه نگاه کنید حتما قبلش تصویری از وضعیت خودتان دارید . گاهی احساس می کنید که سرو وضعتون به هم ریخته است و نیاز به مرتب شدن داره و گاهی هم سرو وشکل خودتونو مرتب و منظم می دونید و برای اطمینان جلوی آینه خودتون را برانداز می کنید . این یکی از اولین کارکردهای عمومی آینه است . آینه درباره دقیق بودن یا نبودن تشخیصتون به شما اطمینان می ده و آن چنان باور شما را تقویت می کند که اگر کسی دیگر هم حرف دیگری بزنه جز با نگاه دوباره توی آینه و اطمینان مجدد گرفتن از آن حرفش را قبول نمی کنید .
آینه هیچ وقت به شما دروغ نمی گه . حتی آینه های مقعر یا محدب یا آینه های که جوری ساخته می شوند که شما را یه جورایی غیر عادی (دفرمه) نشون بدن . این آینه ها فریاد می زنند که ایها الناس ما همان جور که از ما انتظار میره داریم شما رو نشون میدیم حالا اگه کج و کوله ای تقصیر ما نیست خودتون ما رو اینجوری ساختین .
آینه طبیعی هیچ چیزی را کمرنگ تر و پر رنگ تر یا بزرگتر و کوچکتر از اندازه نشون نمی ده . همون چیزی را نشون می ده که هست . آینه امینه ، شما هیچوقت از این که آینه اوضاع به هم ریخته سر و وضعتو را فاش کنه یا جار بکشه نمی ترسی .
مؤمن هم باید برای اهل ایمان مثل آینه باشه .
2- رفع نیاز : همه ما احتیاج داریم تا به هم ریختگی ها را به سر و سامان و آلودگی های صورت و بدنمون را به نظافت و تمیزی بدل کنیم .این نیاز را آینه برطرف می کنه . وقتی موهات ژولیده و صورتت چرک است نیاز داری که یکی آرام و صمیمی بهت بگه که وضع مناسبی نداری . بهت بگه که موهات به هم ریخته است ، صورتت چرکه و خلاصه اوضاع احوالت نامرتبه . اینجاست که فقط آینه به کارت می آید و نیازت را برطرف می کنه . هر وقت بخوای خود تو نگاه کنی و از اوضاع خودت خبر بشی میری سراغش و اون هم با آغوش باز تو را می پذیرد و تمام تلاشش را برای رفع نیازت انجام میده .حتما از آینه توقع نداری برات موشک هوا کنه یا نیروگاه بوشهر را تکمیل کنه ! چون خودت می دونی این کارا ازش نمی آید اما اگر کاری ازش بیاد محاله که برات انجامش نده .
مؤمن هم باید برای دیگران مثل آینه باشه .
3- زیبا سازی : اصلاً کیه که از قشنگی و زیبائی و نظافت و مرتب بودن بدش بیاد ؟ همه ما به خاطر گرایش فطریمون به زیبا دوستی و زیبائی خواهی از پلیدی و چرک و به هم ریختگی بدمون می آید . به همین خاطر هم صبح که از خواب بلند میشیم ، وقتی به خونه بر می گردیم ، هنگامی که مهمونی به منزلمون میاد یا می خواهیم به مهمونی بریم و گاهی هم برای اینکه از دیدن مرتب بودن و نظافت خودمون لذت ببریم در برابر آینه می ایستیم و بهش ذل می زنیم تا با صداقت به ما بگه کجای کارمون خرابه و او هم بی توقع و یکرنگ بدون این که ما رو به خاطر بهم ریختگی و نا مرتب بودنمون ملامت کنه یا درباره ما قضاوتی داشته باشه فقط تلاش می کنه تا آلودگی ها و به هم ریختگی ها رو همانطوری که هست نشونمون بده و بگه برای زیباتر شدن باید چه چیز هایی رو از اصلاح کنیم و ما هم با اطمینان از صداقتش هر چیزی رو بگه مرتب یا تمیز می کنیم تا زیباتر بشیم . قصد آینه از نشان دادن آشفتگی ها و آلودگی ها خراب کردن و بی آبرو کردن ما نیست برای همین هم نه بزرگ نمایی و کوچک نمائی می کنه و نه جار می کشه و به همه میگه . آینه فقط می خواهد که ما با برطرف کردن زشتیها زیبا تر بشیم . اون از صمیم قلب دوست مون داره . اون عاشقه یک عاشق واقعی .
دلا خود را در آئینه ، تو کژ بینی هر آیینه
تو کژ باشی نه آئینه ، تو خود را راست کن اول 2
و مؤمن باید برای بقیه خواهر و برادرای ایمانیش آینه باشه .
مثل آینه عاشق و صادق .
مثل آینه آرام و اطمینان بخش .
مثل آینه راز دار و امین و کارآ .
عجب چیز عجیبیه این آینه !
خیلی عجیب !
آخ که چقدر دلم هوای یک آینه داره .
دعا کنید منم آینه بشم . همونقدر عاشق و بی رنگ و صمیمی و صادق . آخه تا آینه نشم آدم نمی شم .
این ذکر را روزی هر چند بار که خواستین بگین :
مؤمن مساوی است با آینه . آینه ، مؤمن ؛ مؤمن ، آینه ؛ آینه ، مؤمن ؛ مؤمن ، آینه ...
----------------------------------------------------------------------------------
پ.ن.1 = مستدرک الوسائل ،ج 9 ، ص 48 و چهار کتاب روائی دیگر چون بحار الانوار ، بشارة المصطفی ، تحف العقول و جامع الأخبار
پ.ن.2 = دیوان با صفای غزلیات شمس ( که من بهش می گم عشق نامه مولوی – رض )
